Gesloten Ogen Experiment

Commentaar door Richard Lang

Onderzoek wat het is om de Eerste Persoon enkelvoud, tegenwoordige tijd te zijn met gesloten ogen. Praktisch gezien is dit waarschijnlijk de beste manier om tewerk te gaan: lees een vraag, sluit dan je ogen en onderzoek je ervaring. Doe je ogen dan open, lees de volgende vraag, enzovoort…

Met GESLOTEN OGEN.. beschouw het volgende:

Als je voortgaat op je eigen, actuele ervaring, niet op je geheugen of wat je weet van horen zeggen of je verbeelding, hoe groot ben je dan?

Welke vorm heb je?

Zou je eender welke afmeting of vorm kunnen hebben?

Heb je grenzen?

Is er een plaats waar jij ophoudt en de wereld begint? Of is er niets dat je scheidt van de wereld?

Waarschijnlijk hoor je verschillende geluiden, zowel veraf als dichtbij. Hoor je enig geluid op de plek waar jij bent? Is het niet zo dat geluiden komen en gaan in de stilte die jij bent?

Je ervaart gevoelens zoals warmte, ongemak, plezier, ademhaling enzovoort. Maken die jou tot ‘iets’ in het centrum, solide en begrensd – een ding gescheiden van de wereld rondom jou? Is er iets solide en onveranderlijk in jouw centrum? Of zijn het gevoelens die komen en gaan in bewuste niet-ietsheid?

Is deze bewuste niet-ietsheid niet zoals een televisiescherm, in de zin dat gebeurtenissen zich voordoen op het scherm, maar het scherm zelf onberoerd en onbepaald laten? Is het niet zo dat geluiden en gevoelens komen en gaan maar het bewustzijn onaangeroerd laten?

Wat er ook gebeurd is in je verleden, ben je nu niet leeg en helder – openheid voor wat zich nu voordoet? Het verleden geeft je geen vorm in je centrum.

Hoe groot is een gevoel? Bepaalt of begrenst het je?

Ga met je aandacht naar je rechtervoet. Stel je voor hoe die eruit ziet. Is het beeld geen herinnering, vermits je je voet op dit ogenblik niet kunt zien?

Maar wat dan met het reële gevoel van je voet, jouw ervaring ervan in dit huidige moment, zonder op geheugen voort te gaan? Welke kleur heeft dat gevoel, welke vorm, welke afmetingen?

Hoe ver weg is het? (Van waar?)

Waar zijn zijn grenzen precies – heeft het een duidelijke grens?

Is dit gevoel daar waar jouw wezen stopt? Ben je daartoe begrensd, in zekere zin in opgesloten?

Doet dit gevoel zich niet voor in grenzeloos bewustzijn?

Ben jij dit bewustzijn niet, dit grenzeloos wezen, waarbinnen dit nogal moeilijk te beschrijven, moeilijk vast te pinnen veranderend gevoel zich voordoet?

Als je je ogen open hebt zie je het gezicht daar tegenover ruimte hier. Is het nu, met gesloten ogen, niet net zo: gevoel daar tegenover ruimte hier? Je wezen heeft geen grenzen. Jij bent de grenzeloze ruimte waarin lichamelijke gevoelens zich voordoen.

Geef aandacht aan mentale activiteit – aan je gedachten en emoties.

Waar bevinden zij zich?

Bevinden zij zich ergens in? Of bevinden zij zich in bewustzijn?

Zijn ze voor jou in het centrum, of aan de buitenkant?

Laten zij enig spoor na als zij verdwenen zijn? Is het niet zo dat zij komen en gaan op het scherm van bewustzijn, net zoals geluiden en gevoelens komen en gaan, zonder een spoor achter te laten?

We identificeren ons met onze geest, geloven dat we onze gedachten en emoties zijn. Bevindt jouw geest zich in iets? Bevind jij je in iets?

Denk aan de naam van een stad.

Wist je welke naam het zou worden vóór je eraan dacht? Waar kwam hij vandaan? Waar dook hij op? Waar ging hij naartoe?

Denk aan een planeet. Een vriend. Een land. Duiken deze gedachten op in enige vorm van omhulsel, of verschijnen ze in de grenzeloze ruimte van bewustzijn?

Ik ontdek geen oorsprong, geen omhulsel, geen bestemming. Voor mij duiken ze op uit het niets – uit mijn ondefinieerbaar wezen – zonder voorkennis, zonder inspanning. Ze lossen terug op in deze ‘nietsheid’ en laten geen spoor achter op deze ‘nietsheid’.

Stel je de kleur blauw voor. En nu de kleur oranje. En nu de vorm van een driehoek. Hoe doe je dat?

Ik heb geen idee hoe ik dat doe. Deze zaken verschijnen bij toverslag.

Hoe creatief is deze niet-ietsheid, deze geen-geest zoals sommige Zen Boeddhisten het noemen. Moeiteloos verschijnen gedachten en beelden uit het niets, zonder voorkennis, zonder dat ik weet hoe ik het doe.

Wees je bewust van wat je voelt.

Herinner je hoe je je eerder op de dag voelde. Of gisteren. De stroom van emoties verandert voortdurend.

Zijn je emoties in je centrum? Laten je emoties sporen na op bewustzijn? Zorgen pijnlijke ervaringen voor trauma’s in de ruimte?

Niet in mijn ervaring. Waar zijn mijn emoties? Ik ervaar geen omhulsel hier. Mijn geest is vrij in het universum.

Citaten van Douglas Harding

De moeilijkheid met de geest is zijn veronderstelde afgescheidenheid van de wereld, zijn veronderstelde opsluiting, zijn veronderstelde verdichting tot een kernding hier. De geest komt in de problemen door zijn misvatting over waar hij is en aan wie hij toebehoort. (Interview uit 1977)

Ik ben echt breeddenkend in de mate dat mijn geest de hele scene loslaat, er op neerstrijkt, ermee samensmelt en haar verlicht. Daar komt hij werkelijk tot zichzelf. Verwaand zijn, kleingeestig zijn, onder druk staan, depressief of onderdrukt zijn, al deze ziektes van de geest ontstaan door zijn verplaatsing en daaruitvolgende samendrukking. Teruggegeven aan de wereld, weergekeerd naar waar hij vandaan kwam, zet hij uit en herstelt zich. Opnieuw vrij is hij oneindig groot en vrijgevig. (Look For Yourself)

Al de complexen en problemen van de geest ontstaan omdat hij overvol is en verstopt. De remedie is niet hem te verbeteren, maar enkel hem te laten gaan waar hij heen wilt. Wij laten hem nu gaan waar hij thuishoort. Een geweldige opluchting! Het is niet de geest vervolmaken, want de geest is in elk opzicht onvolmaakt. Toch ervaar je zowel droefheid en verwarring en angst, pijn, als positieve gevoelens. Maar ze worden beschouwd als eigenschappen van de wereld en niet als persoonlijke ongemakken. Deze herplaatsing doet veel goed, maar is geen recept voor voortdurend geluk of enigerlei volmaaktheid daar waar geluk en perfectie niet thuishoren. Alleen in het Centrum ben je Helemaal Goed! (Interview uit 1977)

Citaten

God is de Luisteraar en het is door dit vermogen aan uzelf toe te kennen dat gij doof zijt. Gij zijt blind geworden door het zicht aan uzelf toe te kennen. Als Hij uw gehoor en uw gezicht is, dan zult gij alleen Hem horen en alleen Hem zien. Ibn Ashir

Om aan te tonen dat jouw geest de Boeddhageest is, moet je opmerken dat al wat ik hier zeg in jou binnendringt zonder dat je ook maar iets mist, hoewel ik niet probeer om het je in te prenten. De Boeddhageest is tienduizend keer helderder dan een spiegel en onuitsprekelijk prachtiger. Bankei

Deze helderheid is zo groot dat de liefhebbende contemplatieve, in de grond waarin hij rust, niets ziet en voelt behalve een onbegrijpelijk Licht; en door die Eenvoudige Naaktheid, die alle dingen omvat, vindt hij zichzelf, en voelt zichzelf, datzelfde Licht te zijn waardoor hij ziet, en niets anders. Ruysbroeck

Ik heb onvoorstelbare macht; zonder ogen zie ik; zonder oren hoor ik. Kaivalya Upanishad

Hoe kan er waarneming zijn als we met helemaal niets geconfronteerd worden? De aard van waarneming is eeuwig en dus blijven we waarnemen, of er objecten aanwezig zijn of niet. Daardoor kunnen we begrijpen dat, waar objecten op natuurlijke wijze verschijnen en verdwijnen, de aard van zien geen van deze dingen doet; en hetzelfde geldt voor je andere zintuigen. Aangezien de aard van horen eeuwig is, blijven we horen of er nu geluiden aanwezig zijn of niet. Als dat zo is, wie of wat is dan de luisteraar? Het is jouw eigen Natuur die luistert. Hui-hai

Waarnemen dat er niets is om waar te nemen, dat is Nirvana, ook gekend als bevrijding.
Surangama Sutra

Je bent als een luchtspiegeling in de woestijn, waarvan de dorstige denkt dat het water is; maar als hij het nadert ziet hij dat het niets is. En waar hij dacht dat het was, daar vindt hij God. Op dezelfde wijze zou jij, als je jezelf onderzocht, ontdekken dat het niets is, en in plaats daarvan zou je God vinden. Dat wil zeggen: je zou God vinden in plaats van jezelf, en er zou niets van jou overblijven dan een naam zonder vorm. Al-Alawi

Zoals rivieren naam en vorm verliezen in de zee, verliezen wijze mannen naam en vorm in God, schitterend voorbij alle vertes. Mundaka Upanishad

De idee dat een man een lichaam heeft, verschillend van zijn ziel, zou uitgewist moeten worden; dit zal ik doen door … schijnbare oppervlaktes weg te smelten en het oneindige te tonen dat verborgen was. Blake

De uiterlijke en de innerlijke man zijn zo verschillend als aarde en hemel. Eckhart

Jezus zei: Wat ik nu lijk te zijn, dat ben ik niet… Aldus spreek ik, de menselijkheid afscheidend. Handelingen van Johannes

Niet weten is diep; weten is oppervlakkig. Niet weten is innerlijk; weten is uiterlijk. Chuang-tzu

Je verheugen in niets en niets weten zijn het ware verheugen en het ware weten. Lao-tze

Heb alleen geen enkele vorm van geest, en dit is gekend als zuivere kennis. Huang-po

Als hij enige onderscheidende geest had, denk je dan dat hij iets zou kunnen onderscheiden? Shen-hui

Het begrijpen, het geheugen en de wil bevinden zich in een angstwekkende leegte, in nietsheid. Hou van deze immense leegte. Hou van deze nietsheid want zij bevat de oneindigheid van God. De Caussade

Opdat gij vreugde zoudt vinden in alles, zoekt vreugde in niets. Opdat gij alles zoudt kennen, zoekt niets te kennen. Opdat gij alle zaken zoudt mogen bezitten, zoekt niets te bezitten. Johannes van het Kruis

Zij die Hem het meest volmaakt kennen, zien het helderst dat Hij volmaakt onbegrijpbaar is. Johannes van het Kruis

Niets kan eenvoudiger zijn dan God, zowel in realiteit als in onze wijze van begrijpen. St. Thomas van Aquino

Als het Zelf gezien, gehoord, gedacht, gekend wordt, is alles gekend. Brihadaranyaka Upanishad

Al-kennis vormt de essentie van Boeddha-zijn. Het wil niet zeggen dat Boeddha elk individueel ding kent, maar dat hij het fundamentele principe van bestaan heeft gevat en dat hij diep is doorgedrongen in het centrum van zijn eigen wezen. D.T. Suzuki

Als ik mezelf zo intiem kende als ik zou moeten, dan zou ik volmaakte kennis hebben van alle wezens. Eckhart

Als je voorbij de vorm gaat, o vrienden, vind je het Paradijs en rozentuinen in rozentuinen. Als gij uw eigen vorm gebroken en vernietigd hebt, dan hebt gij geleerd om de vorm van alles te breken. Roemi